Sytuacje trudne, przerażające, niezrozumiałe czy wstydliwe mogą budzić pytania, zwłaszcza u dzieci. Kiedy maluch pyta „co to znaczy, że ktoś umarł?” lub „skąd się biorą dzieci?”, rodzice nie powinni unikać odpowiedzi, lecz przekazać dziecku informacje osobiście w sposób jasny i zwięzły, zanim pociecha zacznie czerpać widzę z mniej odpowiednich źródeł, jak internet czy telewizja.
Nie unikaj rozmowy, nawet jeśli dotyczy bardzo trudnych tematów
Nigdy nie nadejdzie odpowiedni moment na rozmowę o śmierci czy chorobie, dlatego odpowiedzialny rodzic nie powinien czekać z nią w nieskończoność. Wręcz przeciwnie, warto w miarę możliwości wyprzedzić pytania, przystąpić do dyskusji przygotowanym i pewnym siebie. Twoje pierwsze próby mogą być trudne, dlatego bądź świadomy, że niezręczne pauzy czy problemy z wyrażeniem myśli są naturalne. Miej również świadomość, że dziecko może zareagować bardzo różnie na to, co powiesz, więc bądź gotowy na wiele pytań lub całkowitą ciszę i obojętność. Najważniejsze, że to Ty wyszedłeś z inicjatywą rozmowy, co daje Ci pełną kontrolę nad jej przebiegiem.
Pamiętaj, że każdy jest inny
Nie ma gotowego scenariusza, który pozwoliłby Ci przeprowadzić z dzieckiem rozmowę na każdy temat. Każda rodzina jest inna, każdy z nas różnie przeżywa pewne wydarzenia. W przypadku poważnych zagadnień niezwykle istotne są Twoje własne przekonania i przemyślenia – dokładnie to przekażesz swojemu dziecku i tego je nauczysz. Wiele zależy również od dziecka, jego wieku i dojrzałości emocjonalnej. Inaczej będziesz rozmawiać z trzylatkiem, a inaczej z dzieckiem, które uczęszcza już do szkoły, dlatego bardzo ważne, abyś dopasował swój komunikat do odbiorcy.
O czym pamiętać podczas trudnej rozmowy?
Chociaż nie da się stworzyć uniwersalnych schematów dla każdej trudnej rozmowy, to istnieje kilka zasad, których warto przestrzegać. Przede wszystkim powinieneś zawsze pamiętać, aby:
– mówić w prosty i zrozumiały sposób,
– upewnić się, czy dziecko prawidłowo odebrało Twój komunikat,
– pomóc mu określić jego emocje,
– podkreślić stwierdzenia zgodne z prawdą,
– zapewnić dziecko, że może na Ciebie liczyć w każdej sytuacji i pytać dosłownie o wszystko.
Nie zapominaj, że nie ma niczego złego w okazywaniu własnych uczuć i zachęcaniu do tego swojej pociechy. Podkreśl, że każdy ma prawo czuć się złym lub smutnym, a emocje prędzej czy później mijają. Niezależnie od wieku swojego dziecka i tematu Waszej rozmowy, zawsze zapewniaj je, że jest w swojej rodzinie bezpieczne i kochane. Weź również pod uwagę, że nie w każdej sytuacji maluch będzie chciał znać wszystkie szczegóły, dlatego mów o temacie prosto i ogólnie, a następnie odpowiedz na pytania, które rzeczywiście mają dla niego znaczenie. Podczas całej rozmowy powinieneś mieć świadomość tego, że to dzieci muszą mieć możliwość polegania na Tobie, a nie ty na nich, dlatego jeśli sam nie radzisz sobie z sytuacją, poradnia psychologiczna może w najskuteczniejszy sposób pomóc Ci uporać się z własnymi emocjami.
Jeśli chcesz, aby dziecko czuło, że może rozmawiać z Tobą o wszystkim w każdej sytuacji, nie unikaj trudnych tematów. Bądź gotów, by słuchać i wyjaśniać dziecku wszystko, co może budzić jego zaniepokojenie.
