Azotany to grupa związków chemicznych, stanowiących pochodną kwasu azotowego. Powszechnie wykorzystywane w rolnictwie, azotany w dużym stężeniu mogą mieć bardzo negatywny wpływ na zdrowie ludzkie. Dlatego tak bardzo istotne jest ograniczenie kontaktu z nimi, przede wszystkim przez oczyszczanie wody użytkowej i pitnej. Jakich metod używa się w tym celu?
Skąd azotany biorą się w wodzie?
Woda podziemna można zostać skażona azotanami na kilka sposobów, między innymi w wyniku procesu mineralizacji materii organicznej, jak również dzięki nawożeniu roślin nawozami zawierającymi kwas azotowy. Związki te mogą przenikać przez glebę do warstw wodonośnych i w ten sposób przedostawać się na dużo bardziej rozległe obszary.
Azotany a zdrowie
Już w latach 70-tych stwierdzono, że azotany rozpuszczone w wodzie mają bardzo negatywny wpływ na zdrowie ludzkie, szczególnie w przypadku niemowląt oraz dzieci na pierwszych etapach rozwoju – zbyt wysokie stężenie azotanów prowadzi do zachorowania na metheglobinemii, zwanej również sinicą, a także jest jednym z czynników zwiększających ryzyko zachorowania na nowotwór układu pokarmowego. –Należy pamiętać, że azotany przedostają się do organizmu nie tylko przez spożycie, ale również przez kontakt ze skórą – ostrzega specjalista firmy Global Water.
W jaki sposób usuwać się azotany z wody?
Na szczęście azotany skażające wodę pitną i użytkową można usunąć. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu trzy metody: wymianę jonową, odwróconą osmozę oraz oczyszczanie biologiczne – to, która z nich zostanie wykorzystana w dużej mierze zależy od ogólnej jakości wody oraz jej przeznaczenia.
Wymiana jonowa
Do przeprowadzenia tego procesu wykorzystuje się urządzenia wyposażone w specjalne żywice jonowymienne, które pozwalają wymienić jony NO3- na Cl-. Dodatkowo w trakcie wymiany usuwane są również siarczany, jeśli występują w wodzie. W efekcie wymiany stężenie jonów azotanowych zostaje zredukowane do poziomu dopuszczalnego do spożycia. Cały proces odbywa się na tej zasadzie, co zmiękczanie lub odżelaźnianie wody.
Odwrócona osmoza
Metoda ta jest wykorzystywana powszechnie w oczyszczalniach ścieków, a także w procesie odsalania wody. Polega on na wymuszonej dyfuzji, czyli rozprzestrzenianiu się cząsteczek rozpuszczalnika (wody) przez błonę półprzepuszczalną. W wyniku procesu rozdziela się od siebie roztwory o różnym stężeniu – azotany wraz z innymi zanieczyszczaniami są zatrzymywane w urządzeniu do przeprowadzania osmozy.
Denitryfikacja
Jest to jedna z metod biologicznych, polegająca na przeprowadzeniu azotanów do azotu wolnego. Wykorzystuje się w tym celu złoża filtracyjna zamieszkane przez odpowiednie szczepy bakterii. Jeśli w oczyszczanej wodzie nie występują fosforany lub węgiel organiczny, należy je dostarczyć, gdyż stanowią one pożywienie dla bakterii.
