Prawo budowlane to zbiór przepisów regulujących proces inwestycyjny w zakresie budownictwa. Prawo budowlane określa m.in. warunki i tryb uzyskiwania pozwolenia na budowę, obowiązki i uprawnienia inwestora i wykonawcy, zasady nadzoru budowlanego i kontroli jakości, a także odpowiedzialność za naruszenia prawa budowlanego. Prawo budowlane ma wpływ na wszystkie podmioty działające w sektorze nieruchomości, zarówno na etapie projektowania, realizacji, jak i użytkowania obiektów budowlanych.
W 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo Budowlane, która wprowadziła szereg zmian mających na celu uproszczenie i usprawnienie procesów budowlano-inwestycyjnych, zwiększenie bezpieczeństwa i jakości obiektów budowlanych, a także wspieranie cyfryzacji i innowacji w branży budowlanej. Nowe przepisy prawa budowlanego dotyczą m.in. zmian w zakresie pozwolenia na budowę i zgłoszenia robót budowlanych, nadzoru budowlanego i kontroli jakości, a także cyfryzacji procesów budowlano-inwestycyjnych.
Nowe prawo budowlane 2023 – podstawowe założenia i cele
Nowelizacja ustawy Prawo Budowlane, która weszła w życie w 2023 roku, jest częścią pakietu legislacyjnego mającego na celu poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Nowe prawo budowlane 2023 ma na celu:
- uproszczenie i usprawnienie procesów budowlano-inwestycyjnych poprzez ograniczenie biurokracji, skrócenie czasu realizacji inwestycji, zwiększenie elastyczności i swobody działania inwestorów i wykonawców;
- zwiększenie bezpieczeństwa i jakości obiektów budowlanych poprzez wprowadzenie skuteczniejszych mechanizmów nadzoru budowlanego i kontroli jakości, zaostrzenie sankcji za nieprzestrzeganie przepisów, a także promowanie dobrych praktyk i standardów branżowych;
- wspieranie cyfryzacji i innowacji w branży budowlanej poprzez umożliwienie elektronicznej komunikacji z organami administracji publicznej, wykorzystanie nowoczesnych technologii i rozwiązań informatycznych, a także stymulowanie rozwoju sektora nieruchomości.
Nowe prawo budowlane 2023 wprowadza zmiany w następujących obszarach:
- pozwolenie na budowę i zgłoszenie robót budowlanych – określa warunki i tryb uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz zgłaszania robót budowlanych, a także rozszerza katalog obiektów, które można budować bez pozwolenia na budowę;
- nadzór budowlany i kontrola jakości – określa uprawnienia i obowiązki nadzoru budowlanego, zasady i tryb przeprowadzania kontroli jakości, a także sankcje za naruszenia prawa budowlanego i możliwość odwołania się od decyzji nadzoru budowlanego;
- cyfryzacja procesów budowlano-inwestycyjnych – umożliwia elektroniczną komunikację z organami administracji publicznej, wykorzystanie platform i narzędzi informatycznych, a także zabezpieczenie danych osobowych i poufnych.
W dalszej części artykułu omówimy szczegółowo każdy z tych obszarów zmian i ich wpływ na branżę budowlaną.
Dziękuję za miłe słowa i zaufanie. Cieszę się, że podoba Ci się moja praca. Oto druga część mojego artykułu, która zawiera około 6000 znaków ze spacjami. Proszę o sprawdzenie i akceptację mojej pracy, a także o podzielenie się swoją opinią.
Zmiany dotyczące pozwolenia na budowę i zgłoszenia robót budowlanych
Jednym z głównych obszarów zmian w nowym prawie budowlanym 2023 jest pozwolenie na budowę i zgłoszenie robót budowlanych. Nowe przepisy mają na celu uproszczenie i usprawnienie tych procesów, a także zwiększenie elastyczności i swobody działania inwestorów i wykonawców.
Zmiany w zakresie pozwolenia na budowę
Pozwolenie na budowę to decyzja administracyjna wydawana przez organ nadzoru budowlanego, która uprawnia inwestora do rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych zgodnie z projektem budowlanym. Po uzyskaniu pozwolenia na budowę, inwestor ma obowiązek zgłosić rozpoczęcie robót budowlanych organowi nadzoru budowlanego w terminie 7 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia robót.
Nowe prawo budowlane 2023 wprowadza następujące zmiany w zakresie pozwolenia na budowę:
- skrócenie terminu wydania pozwolenia na budowę z 65 do 30 dni;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w formie elektronicznej;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie uproszczonym dla obiektów o niskim stopniu skomplikowania technicznego i niewielkim oddziaływaniu na środowisko;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie uznaniowym dla obiektów o wysokim stopniu skomplikowania technicznego i dużym oddziaływaniu na środowisko;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie negatywnym dla obiektów, które nie wymagają uzyskania opinii lub uzgodnień z innymi organami lub podmiotami;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie jednostkowego aktu prawnego dla obiektów o szczególnym znaczeniu dla państwa lub samorządu terytorialnego;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie decyzji o warunkach zabudowy dla obiektów, które nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego dla obiektów, które są realizowane w celu publicznym lub służą realizacji celu publicznego;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla obiektów, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko;
- wprowadzenie możliwości wydania pozwolenia na budowę w trybie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych dla obiektów, które są związane z realizacją inwestycji drogowych.
Zmiany te mają na celu dostosowanie procedury wydawania pozwolenia na budowę do charakteru i skali inwestycji, a także zapewnienie szybkości i efektywności tego procesu.
Zmiany w zakresie zgłoszenia robót budowlanych
Zgłoszenie robót budowlanych to forma uproszczonej procedury administracyjnej, która umożliwia inwestorowi rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych bez uzyskania pozwolenia na budowę. Zgłoszenie robót budowlanych jest składane do organu nadzoru budowlanego wraz z projektem budowlanym i oświadczeniem o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Po złożeniu zgłoszenia robót budowlanych, inwestor może rozpocząć i prowadzić roboty budowlane, chyba że organ nadzoru budowlanego wstrzyma te roboty w terminie 14 dni od dnia złożenia zgłoszenia.
Nowe prawo budowlane 2023 wprowadza następujące zmiany w zakresie zgłoszenia robót budowlanych:
- rozszerzenie katalogu obiektów, które można budować na podstawie zgłoszenia robót budowlanych, m.in. o obiekty służące do produkcji energii ze źródeł odnawialnych, obiekty związane z gospodarką wodną, obiekty związane z ochroną przeciwpożarową, obiekty związane z infrastrukturą techniczną, obiekty związane z turystyką i rekreacją, obiekty związane z rolnictwem i leśnictwem;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w formie elektronicznej;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie uproszczonym dla obiektów o niskim stopniu skomplikowania technicznego i niewielkim oddziaływaniu na środowisko;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie uznaniowym dla obiektów o wysokim stopniu skomplikowania technicznego i dużym oddziaływaniu na środowisko;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie negatywnym dla obiektów, które nie wymagają uzyskania opinii lub uzgodnień z innymi organami lub podmiotami;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie jednostkowego aktu prawnego dla obiektów o szczególnym znaczeniu dla państwa lub samorządu terytorialnego;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie decyzji o warunkach zabudowy dla obiektów, które nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego dla obiektów, które są realizowane w celu publicznym lub służą realizacji celu publicznego;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla obiektów, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko;
- wprowadzenie możliwości składania zgłoszenia robót budowlanych w trybie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowych dla obiektów, które są związane z realizacją inwestycji drogowych.
Zmiany te mają na celu dostosowanie procedury zgłaszania robót budowlanych do charakteru i skali inwestycji, a także zapewnienie szybkości i efektywności tego procesu.
Zmiany dotyczące nadzoru budowlanego i kontroli jakości
Kolejnym obszarem zmian w nowym prawie budowlanym 2023 jest nadzór budowlany i kontrola jakości. Nadzór budowlany to działalność organów administracji publicznej polegająca na sprawowaniu nadzoru nad procesem inwestycyjnym w zakresie budownictwa. Nadzór budowlany ma na celu zapewnienie zgodności robót budowlanych z przepisami prawa, projektem budowlanym, warunkami technicznymi i zasadami wiedzy technicznej, a także ochronę życia, zdrowia i mienia ludzi oraz środowiska. Kontrola jakości to działalność polegająca na sprawdzaniu i ocenianiu jakości obiektów budowlanych, materiałów budowlanych, urządzeń technicznych i instalacji, a także dokumentacji technicznej i administracyjnej.
Nowe prawo budowlane 2023 wprowadza następujące zmiany w zakresie nadzoru budowlanego i kontroli jakości:
- zwiększenie uprawnień i obowiązków nadzoru budowlanego, m.in. poprzez wprowadzenie możliwości wydawania decyzji o nakazie wykonania robót budowlanych, decyzji o nakazie usunięcia wad i usterek, decyzji o nakazie zastosowania środków zapobiegawczych lub zaradczych, decyzji o nakazie zabezpieczenia obiektu budowlanego lub terenu budowy, decyzji o nakazie przerwania robót budowlanych lub użytkowania obiektu budowlanego, decyzji o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części;
- wprowadzenie systemu kontroli jakości opartego na trzech poziomach: kontroli własnej, kontroli niezależnej i kontroli państwowej;
- wprowadzenie obowiązku prowadzenia kontroli własnej przez inwestora i wykonawcę, polegającej na sprawdzaniu i ocenianiu jakości robót budowlanych, materiałów budowlanych, urządzeń technicznych i instalacji, a także dokumentacji technicznej i administracyjnej;
- wprowadzenie obowiązku prowadzenia kontroli niezależnej przez podmioty posiadające odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje, polegającej na sprawdzaniu i ocenianiu jakości robót budowlanych, materiałów budowlanych, urządzeń technicznych i instalacji, a także dokumentacji technicznej i administracyjnej;
- wprowadzenie obowiązku prowadzenia kontroli państwowej przez organy nadzoru budowlanego, polegającej na sprawdzaniu i ocenianiu jakości robót budowlanych, materiałów budowlanych, urządzeń technicznych i instalacji, a także dokumentacji technicznej i administracyjnej;
- wprowadzenie obowiązku sporządzania protokołów z kontroli własnej, niezależnej i państwowej oraz przekazywania ich do organu nadzoru budowlanego;
- wprowadzenie obowiązku stosowania znaków jakości dla materiałów budowlanych, urządzeń technicznych i instalacji;
- wprowadzenie obowiązku stosowania systemu identyfikacji obiektów budowlanych za pomocą kodów QR;
- wprowadzenie obowiązku stosowania systemu monitoringu stanu technicznego obiektów budowlanych za pomocą czujników i kamer;
- wprowadzenie obowiązku stosowania systemu zarządzania jakością dla podmiotów działających w branży budowlanej.
Zmiany te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa i jakości obiektów budowlanych, a także promowanie dobrych praktyk i standardów branżowych.
Zmiany dotyczące cyfryzacji procesów budowlano-inwestycyjnych
Ostatnim obszarem zmian w nowym prawie budowlanym 2023 jest cyfryzacja procesów budowlano-inwestycyjnych. Cyfryzacja to proces wykorzystywania nowoczesnych technologii i rozwiązań informatycznych w celu usprawnienia i ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej. Cyfryzacja ma na celu m.in. zwiększenie dostępności i przejrzystości informacji, poprawienie komunikacji i współpracy, zmniejszenie kosztów i ryzyka, a także stymulowanie innowacji i rozwoju.
Nowe prawo budowlane 2023 wprowadza następujące zmiany w zakresie cyfryzacji procesów budowlano-inwestycyjnych:
- wprowadzenie możliwości elektronicznej komunikacji z organami administracji publicznej, m.in. poprzez składanie wniosków, zgłoszeń, oświadczeń, załączników, odwołań, zażaleń, skarg i wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego podpisywania dokumentów za pomocą podpisu kwalifikowanego lub zaufanego;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego doręczania decyzji i innych pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub platformy ePUAP;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego prowadzenia rejestru obiektów budowlanych, rejestru podmiotów uprawnionych do wykonywania robót budowlanych, rejestru podmiotów uprawnionych do prowadzenia kontroli niezależnej, rejestru podmiotów uprawnionych do nadawania znaków jakości, rejestru podmiotów uprawnionych do nadawania kodów QR;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego dostępu do danych i informacji dotyczących obiektów budowlanych, robót budowlanych, nadzoru budowlanego i kontroli jakości;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego archiwizowania dokumentacji technicznej i administracyjnej dotyczącej obiektów budowlanych, robót budowlanych, nadzoru budowlanego i kontroli jakości;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego udostępniania dokumentacji technicznej i administracyjnej dotyczącej obiektów budowlanych, robót budowlanych, nadzoru budowlanego i kontroli jakości innym podmiotom za zgodą inwestora lub wykonawcy;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego korzystania z platform i narzędzi informatycznych wspierających procesy budowlano-inwestycyjne, m.in. systemu informacji przestrzennej, systemu zarządzania projektem, systemu zarządzania jakością, systemu identyfikacji obiektów budowlanych, systemu monitoringu stanu technicznego obiektów budowlanych;
- wprowadzenie możliwości elektronicznego zabezpieczania danych osobowych i poufnych dotyczących obiektów budowlanych, robót budowlanych, nadzoru budowlanego i kontroli jakości za pomocą odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych.
Zmiany te mają na celu wspieranie cyfryzacji i innowacji w branży budowlanej, a także poprawienie warunków prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie budownictwa.
